دعای عرفه مقدمه‌ای برای قربانی نفس در عید قربان | غفلت از عرفه، ازدست‌دادن فرصتی ناب

آیت‌الله حسن عالمی در گفت‌و‌گو با خبرنگار شهرآرانیوز، درباره جایگاه والای روز عرفه و دعای عرفه، این روز را فرصتی بی‌بدیل برای معرفت، شناخت، بندگی و درک توحید الهی دانست و گفت: همان‌طور که مستحضرید، در منابع دینی ما، از روز عرفه به عنوان روز «معرفت» و «شناخت» یاد شده است. در واقع، کلمه عرفه به معنای شناختن و معرفت‌یافتن است و این شناخت مقدمه‌ای برای عید قربان است؛ زمانی که انسان پس از شناخت حقیقی، آماده قربانی‌کردن نفس خود در راه پروردگار می‌شود.

عرفه، روز آمادگی برای تسلیم کامل در برابر خداوند

وی با اشاره به حکمت‌های قرآنی و روایی، افزود: اگر انسان در روز عرفه به معرفت عمیق نسبت به خداوند برسد، در روز عید قربان می‌تواند نفس خود را قربانی کند. همان‌طورکه در دوره زندگانی حضرت ابراهیم(ع) می‌بینیم که با وجود نداشتن فرزند در طول عمر، در سنین پیری خداوند به او دو فرزند اسحاق و اسماعیل عطا کرد.

عضو مجلس خبرگان رهبری ادامع داد: حضرت ابراهیم(ع) به واسطه علم نبوت می‌دانست که از نسل اسماعیل پیامبری خواهد آمد که سرآمد تمام انبیاست، یعنی پیامبر اسلام(ص). با‌این‌حال، وقتی فرمان الهی به ذبح اسماعیل صادر شد، لحظه‌ای تردید نکرد. این روحیه تسلیم در برابر امر الهی، هدف روز عرفه و عید قربان است.

دعای امام حسین(ع) در عرفات؛ بیانی عمیق از توحید و عبودیت

وی ادامه داد: دعای عرفه که از امام حسین(ع) نقل شده، یکی از عمیق‌ترین و پرمحتواترین دعا‌های شیعه است. این دعا در صحرای عرفات، جایی که نخستین توقفگاه و رکن اساسی حج است، انشاء شد.

وی افزود: حضرت امام حسین(ع) در بعدازظهر روز عرفه در این مکان مقدس، این دعا را با مضامینی سرشار از توحید، ایمان و عرفان الهی بیان فرمودند. در بخش‌هایی از این دعا، حضرت به درگاه خداوند عرض می‌کند که تمام وجودم، حتی بند بند بدنم، به یکتایی تو شهادت می‌دهد. این بیان، اوج توحید و معرفت است.

در ادامه حتما بخوانید اعمال مخصوص شب و روز عرفه

توحید، بندگی، و ایستادگی در مسیر الهی؛ پیام محوری دعای عرفه

آیت‌الله عالمی خاطرنشان کرد: دعای عرفه ما را به‌سمت توحید خالص سوق می‌دهد. این دعا دعوتی است به فداکاری، بندگی و تسلیم در برابر حضرت حق. در واقع، بالاترین پیام دعای عرفه، همان عبودیت و ایستادگی در راه خدا برای رساندن انسان‌ها به هدف آفرینش است. باید از این فرصت الهی بهره‌مند شد.

وی اضافه کرد: غیر از دعای عرفه امام حسین(ع)، در صحیفه سجادیه نیز دعایی به عنوان دعای روز عرفه از امام سجاد(ع) نقل شده که آن هم سرشار از معارف بلند دینی است. هر دو دعا گنجینه‌هایی بی‌بدیل از توحید، ایمان و عرفان‌اند.

اعمال مستحب روز عرفه؛ از غسل تا زیارت امام حسین(ع)

عضو مجلس خبرگان رهبری با اشاره به اعمال مستحب روز عرفه نیز گفت: از جمله اعمال مهم این روز، غسل‌کردن است که مستحب مؤکد است. همچنین زیارت امام حسین(ع) در این روز ثواب فراوانی دارد، حتی اگر زائر در کربلا حضور نداشته باشد. توصیه شده است که فرد در فضای باز، مانند حیاط خانه یا پشت‌بام و زیر آسمان، دعای عرفه را قرائت کند.

وی خاطرنشان کرد: خواندن این دعا در ایام دیگر نیز مفید و مجاز است، چراکه محتوای آن همواره انسان‌ساز و توحیدی است. با‌این‌حال، قرائت آن در روز عرفه که توسط دو امام معصوم(ع) انجام شده، جایگاه ویژه‌ و ثواب مضاعفی دارد.

در پایان، آیت‌الله عالمی تأکید کرد: اگر کسی در این روز عزیز از دعای عرفه غفلت کند، بدون تردید فرصت بزرگی را از دست داده که شاید تا سال آینده دیگر به دست نیاید. روز عرفه، روز شناخت، بازگشت به فطرت، و تمرین عبودیت خالص است.